Houd schadelijke insecten uit uw teeltgebied

🌿 Natuurlijk bestrijden van plagen in binnen- en buitenteelt 🌱

Invoering

De gewassen, of ze nu binnen (🏡 kassen, veranda's, grow-rooms) of buiten (🌻 moestuinen, tuinen) zijn, worden vaak geconfronteerd met schadelijke insecten die plagen worden genoemd. 🐜 Bladluizen, 🕷️ mijten (rode spinnetjes), trips, 🪰 witte vliegen (witte vliegen) en 🐛 rupsen behoren tot de meest voorkomende plagen in de teelt.

In plaats van chemische pesticiden te gebruiken, is het mogelijk om je planten op een natuurlijke en ecologische manier te beschermen. Dit artikel biedt preventieve methoden om plagen te voorkomen, evenals effectieve natuurlijke behandelingen tegen verschillende plagen, geschikt voor zowel binnen als buiten. Elke oplossing wordt vergezeld van gebruikstips, de doelplagen en voorzorgsmaatregelen om zowel duidelijk als pedagogisch te zijn.

✅ Plagen op een natuurlijke manier voorkomen

Preventie is de eerste stap in een effectieve strijd tegen plagen. Door goede teeltpraktijken toe te passen, maken we de omgeving minder gunstig voor schadelijke organismen, wat de risico's op besmetting sterk beperkt. Hier zijn enkele natuurlijke preventieve technieken, zowel binnen als buiten toepasbaar:

✨ Bodembedekking (mulchen)

Een organische mulch rond de planten beschermt de bodem en beperkt plagen. Mulchen houdt in dat de bodem bedekt wordt met organische materialen (stro, schors, grasafval, dode bladeren...) of minerale materialen. Dit beschermende tapijt biedt meerdere voordelen: het behoudt een goede bodemvochtigheid, voorkomt waterstress die de planten kan verzwakken, en reguleert de bodemtemperatuur (nuttig buitenshuis tijdens hitte- of koudegolven). Indirect is een gemulchte bodem vruchtbaarder en evenwichtiger, wat de planten sterker maakt en minder gevoelig voor aanvallen. Bovendien beperkt mulchen de groei van onkruid dat als schuilplaats of voedsel voor bepaalde plagen kan dienen. Ten slotte kan een dikke mulch een fysieke barrière vormen voor bodem-insecten.

⚠️ Voorzorgsmaatregel: Vermijd te dikke of doorweekte mulch die slakken en naaktslakken (andere plagen in de moestuin) kan bevorderen. Binnen kan men de grote bakken of bloembakken mulchen (met kleikorrels, kokosvezel...) om de vochtigheid te behouden, terwijl men erop let dat er zich geen ongedierte in verstopt.

🔄 Teeltrotatie

Buiten (moestuin, volle grond) past u de teeltwisseling van jaar tot jaar toe. Dit houdt in dat u geen planten van dezelfde botanische familie onmiddellijk op dezelfde plek herplant. Door groenten en bloemen elke seizoen van plaats te veranderen, verstoort u de cyclus van specifieke plagen die aan een bepaalde plant zijn verbonden. Bijvoorbeeld, als een perceel is overspoeld met rupsen van de koolwitje, vermijd dan om er het jaar daarop weer kool te planten: de resterende eieren of larven zullen hun gastplant niet meer vinden en kunnen zich niet voortplanten. Evenzo helpt de rotatie om bodemziekten te voorkomen. Bij binnenkweek (buiten de grond, bakken) kunnen we ons laten inspireren door dit principe: niet altijd dezelfde variëteit in dezelfde potgrond kweken, of het substraat tussen twee teelten vervangen/substitueren om eventuele eieren van plagen te verwijderen.

⚠️ Voorzorgsmaatregel: Houd een rotatie aan van 3 tot 4 jaar voor gevoelige groenten (tomaten, kool, prei, wortelen…), om de cyclus van gespecialiseerde plagen volledig te doorbreken.

🌸 Companionplanten en biodiversiteit

Bepaalde compagnonplanten kunnen plagen afschrikken of van uw hoofdgewassen afleiden. Dit is een effectieve techniek van plantcompagnonschap, vooral buiten of in een kas. Hier zijn enkele praktische voorbeelden:

• 🌼 Indiase Kruidnagel (Tagetes)
  De afrikaanse goudsbloemen stoten een sterke geur uit die verschillende insecten en parasieten uit de grond weg houdt. Ze staan bekend om het verminderen van schadelijke aaltjes en het afschrikken van bepaalde insecten, terwijl ze tegelijkertijd bestuivers aantrekken. Ze worden vaak in het midden van de groentetuin geplant, tussen de groenten.

• 🌺 Capucine
  De kapucijners worden gebruikt als vangplant voor bladluizen: ze trekken deze laatste sterk aan, die hun stelen en bladeren zullen koloniseren in plaats van uw belangrijke gewassen (rozen, groenten). Het is dan voldoende om de aangetaste kapucijners te verwijderen of te vernietigen.

• 🧄 Knoflook, ui, bieslook (Alliaceae)
  Deze planten met zwavelverbindingen hebben een algemeen afschrikkend effect. Geplant aan de voet van rozen, tomaten of sla, kunnen ze bladluizen, vliegen en schimmelziekten ongemak bezorgen.
  (Uw artikel bevat al twee knoflooktips: knoflookinfusie en geurbarrière, we zullen hier dus niet verder op ingaan.)

• 🌱 Basilicum, munt, rozemarijn en kruiden
  Deze kruiden stoten geurige etherische oliën uit die schadelijke insecten verstoren. Bijvoorbeeld, basilicum dat naast tomaten wordt geplant helpt om witte vlieg en trips op afstand te houden, terwijl pepermunt bladluizen en mieren afschrikt.

---

🐝 Nuttige insecten aantrekken

Naast afschrikplanten kunnen we ook aantrekkelijke planten (valplanten) zaaien om de aandacht van plagen af te leiden of hun natuurlijke roofdieren aan te trekken.

👉 Rijke nectar- en pollenbloemen zoals de phacelia, berk, cosmos, anthemis of zonnebloem trekken lieveheersbeestjes, zweefvliegen, parasitoïde wespen en andere nuttige insecten aan. Deze roofinsecten zullen vervolgens helpen om de schadelijke insecten te beperken.

👉 Binnen of in de kas, plaats potten met aromatische planten of nectargevende bloemen dicht bij de gewassen of bij de ingang om van dezelfde voordelen te profiteren.

---

🌡️ Klimaatbeheersing en hygiëne

De omgevingsomstandigheden spelen een cruciale rol in de proliferatie van plagen, vooral binnenshuis waar het ecosysteem beperkt is. Hier zijn enkele belangrijke preventieve maatregelen:

💧 Vochtigheid

• Houd een geschikte luchtvochtigheid aan.
• Voorbeeld: rode spinnetjes (tetranychen) houden van droge lucht. Regelmatig water rond de planten (vooral onder de bladeren) sproeien verhoogt de luchtvochtigheid en remt hun verspreiding.
• Let op: een overmatige stilstaande vochtigheid kan de grondvliegen (sciariden) en bepaalde schimmelziekten bevorderen. Zoek dus een goede balans en ventileer indien nodig.

🌬️ Temperatuur en ventilatie

• Lucht de kassen en afgesloten ruimtes om overmatige hitte en benauwde lucht te voorkomen, omstandigheden die de witte vlieg en schimmelziekten bevorderen.
• Een goede luchtcirculatie beperkt schimmelsporen en hindert kwetsbare vliegende insecten.
• In indoor cultuur helpt het gebruik van oscillatieventilatoren om de stelen te versterken terwijl het vliegende insecten ontmoedigt om zich langdurig te vestigen.

🧹 Hygiëne en onderhoud

• Desinfecteer regelmatig uw kweekmateriaal (steunen, snoeigereedschap, hergebruikte potten) om te voorkomen dat u eitjes of pathogene kiemen van de ene plant naar de andere overdraagt.
• Binnen, zet de nieuwe planten of stekken enkele dagen in quarantaine om eventuele plagen te detecteren en te behandelen voordat je ze in de hoofdruimte introduceert.
• Verwijder regelmatig dode of zieke bladeren, want deze herbergen vaak insecten en schimmels.
• Vermijd het laten rondslingeren van plantaardig afval op de grond, in de tuin of de kas.

---

🔍 Regelmatige surveillance

Inspecteer regelmatig:

• De bovenkant en de onderkant van de bladeren 🍃
• De nieuwe scheuten 🌱
• De bloemknoppen 🌸

🔍 Regelmatige surveillance

Inspecteer regelmatig:

• De bovenkant en de onderkant van de bladeren 🍃
• De nieuwe scheuten 🌱
• De bloemknoppen 🌸

Een vroege detectie van de eerste plagen (bladluizen, schildluizen, vlinder-eieren, spinnenwebben) maakt het mogelijk om snel te handelen voordat er een demografische explosie plaatsvindt.

• Gebruik gele of blauwe plakvallen 🟡🔵 om vroegtijdig witte vliegen, trips, enz. te detecteren.
• Verwijder handmatig bij de eerste waarnemingen: verpletter enkele bladluizen, verwijder een rups of douche een door trips aangetaste plant om hun voortplanting te voorkomen.

⚠️ Deze waakzaamheid is nog crucialer binnenshuis, waar plagen geen spontane natuurlijke vijanden hebben!

🌿 II. Natuurlijke behandelingen tegen plagen

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het voorkomen dat er infestaties optreden. Gelukkig zijn er veel biologische behandelingen beschikbaar om de doelgerichte plagen te bestrijden, zonder te vervuilen of de gezondheid van uw gewassen in gevaar te brengen.

Wij presenteren hieronder bewezen natuurlijke remedies – plantaardige extracten (afkooksels, infusies), huisgemaakte oplossingen (zwarte zeep, oliën) of het gebruik van nuttige insecten – met hun respectieve effectiviteit, de doelplagen en de gebruiksvoorschriften.

---

🍃 Purines van brandnetel en heermoes

Plantenextracten zijn gefermenteerde extracten van gemacereerde planten, die veel worden gebruikt in biologische tuinbouw. Twee grote klassiekers zijn de brandnetelgier en de heermoesgier, met complementaire eigenschappen:

---

🌿 Brandnetelpurin (Urtica dioica)

Het is een veelzijdige voorbereiding, zowel bemestend als insectenwerend. Gebruikt in verdunde bladspray, is brandnetelgier een effectieve natuurlijke afschrikmiddel tegen bladluizen en mijten. Het versterkt ook de verdedigingen van planten dankzij de rijkdom aan mineralen, waardoor ze minder gevoelig worden voor ziekten.

💡 Preventief gebruik:

• In het voorjaar een verdunning (~10% van de vloeibare mest) op het loof spuiten om bladluizen af te schrikken.

💪 Curatieve toepassing:

• Spuit de verdunde brandnetelgier rechtstreeks op een plant die besmet is met bladluizen of rode spint.
• Zijn geur en de samenstellingen verstoren de plagen en kunnen hen doen afkomen of vluchten.

🐛 Doelgerichte verwoesters :

• Bladluizen (alle soorten)
• Mijten en rode spinnetjes
• Aleurodes (matige effectiviteit)
• Insecten met een zachte cuticula

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Breng nooit pure (niet verdunde) mest aan op de bladeren: het is zeer geconcentreerd en kan de plant verbranden.
• Vermijd behandelingen tijdens de volle bloei (de stikstofrijke brandnetelgier kan deze verstoren).
• Niet in volle zon behandelen (risico op fytotoxiciteit).
• Binnen spaarzaam aanbrengen (sterke geur van fermentatie) en na de behandeling ventileren.

---

🌾 Paardenstaart (Equisetum arvense)

De paardenstaart is rijk aan silicium en alkaloïden. Zijn urine is vooral bekend als preventief fungicide (tegen meeldauw, echte meeldauw, roest...), maar het heeft ook een interessante insectenwerende werking.

🦠 Gebruik:

• Alkaloïden helpen om bepaalde insecten zoals de uienmot (mineermot) af te schrikken of te bestrijden, evenals mijten en rode spinnetjes.
• Gebruik in verdunde bladspray (~10–20%) op gevoelige gewassen:
• Aardappelen 🥔
• Tomaten 🍅
• Rozenstruiken 🌹
• Prei
• Fragiele fruitbomen 🍏
• Om de 2 weken vernieuwen tijdens risicoperiodes.

🐛 Doelgerichte verwoesters :

• Acariën (spintmijten)
• Specifieke insecten van de moestuin (preimot, misschien koolvliegjes)
• Cryptogame ziekten (meeldauw, roest, poederachtige schimmel...)

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Respecteer de aanbevolen verdunningen (~1 deel van de purin voor 5 delen water volgens de recepten).
• Schud het mengsel voor gebruik, want het kan bezinken.
• Bij voorkeur 's avonds of bij bewolkt weer aanbrengen om de effectiviteit te maximaliseren.

💡 Bonus tip:
De paardenstaart kan ook worden gebruikt in een decoctie (snelle extractie door te koken), wat silice en alkaloïden sneller extrahiert.
👉 Te gebruiken vers – niet conserveerbaar in tegenstelling tot de mest.

🧄 Knoflook: een formidabel natuurlijk afschrikmiddel tegen de insecten in de moestuin

Knoflook is een uitstekende bondgenoot in de tuin! Dankzij de zwavelverbindingen, werkt knoflook als een natuurlijk afschrikmiddel tegen tal van plagen, waaronder bladluizen, witte vliegen en bepaalde kevers. Hier zijn twee eenvoudige en effectieve technieken om te profiteren van zijn insectenwerende eigenschappen.

---

🌿 Techniek 1 : Knoflookinfusie voor directe spuittoepassing

Deze methode beschermt de planten door een knoflookinfusie rechtstreeks op hun loof aan te brengen.

🔧 Benodigde materialen:

• 5 tot 6 teentjes knoflook
• 1 liter water
• Een sproeier

🧪 Voorbereidingsstappen:

1. Pel en plet de teentjes knoflook.
2. Breng het water aan de kook en zet het vervolgens op een laag vuur. Voeg de knoflook toe en laat 10 tot 15 minuten trekken.
3. Laat afkoelen en zeef dan om de stukjes knoflook te verwijderen.
4. Giet de infusie in een vernevelaar.
5. Spuit op de bladeren, stelen en gebieden die door insecten zijn aangetast (inclusief de onderkant van de bladeren).

💡 Om de 4 tot 5 dagen vernieuwen bij aanhoudende infestatie.

---

🌬️ Techniek 2 : Geurbarrière op basis van knoflook, citroengras en azijn

Deze versie fungeert als een preventieve barrière door een onaangename geur voor insecten te verspreiden, zonder de planten direct te behandelen.

🔧 Benodigde materialen:

• 5 teentjes knoflook
• 1 liter water
• 1 eetlepel etherische olie van citroengras
• 2 eetlepels witte azijn of appelazijn
• Een sproeier

🧪 Voorbereidingsstappen:

1. Bereid een knoflookinfusie voor zoals in de eerste methode.
2. Laat het afkoelen, voeg de citroengrasolie en de azijn toe.
3. Meng goed, en giet het dan in een spuitfles.
4. Vernevel rond de teeltgebieden of bij de ingang van de kassen, zonder de planten direct te besproeien.

💡 Ideaal om gewassen preventief te beschermen, vooral binnenshuis of in een kas.

---

🧼 Spray met zwarte zeep

Zwarte zeep is een ouderwets middel dat nog steeds actueel is om schadelijke insecten te bestrijden. Het is een natuurlijke zeep (zachte zeep op basis van plantaardige oliën en kalium) die we in water verdunnen en op de aangetaste planten spuiten.

🔬 Actie : De zwarte zeep werkt door direct contact:

• Het bevochtigt en verwijdert de fijne beschermende vetlaag van insecten, waardoor ze uitdrogen.
• Het vormt een plakkerige film die hun luchtwegen (spiraculi) obstructeert.

🪲 Effectief tegen:
Pucerons, aleurodes, cochenilles, thrips, acariën, psyllen…
Deze insecten met een zacht lichaam worden snel geëlimineerd door een behandeling met zwarte zeep.

🌱 Gebruik:

• Los vloeibare zwarte zeep op in lauw water (~5 eetlepels per liter water, of volg de instructies van het product).
• Laat het afkoelen en spuit dit zeepwater op en onder de bladeren, met speciale aandacht voor de kolonies van plagen.
• U kunt ook een doek in deze oplossing doordrenken en handmatig de aangetaste bladeren schoonmaken (nuttig tegen de schildluizen die aan de stelen kleven).

💡 Opmerking:
Zwarte zeep kan zowel binnen (kamerplanten, kassen) als in de tuin worden gebruikt. Het is biologisch afbreekbaar en veilig voor de gebruiker, huisdieren en planten - mits het goed wordt gebruikt.

🎯 Gerichte verwoesters:

• Bladluizen van alle soorten
• Aleurodes (witte vliegen)
• Schildluizen (inclusief wolluizen)
• Thrips (volwassen en larvale vormen)
• Acariën (rode spinnetjes)
• Psylliden

❌ Limieten :

• Geen effect op insecten die in de stoffen verborgen zijn (bijv. mijnwerkers)
• Ineffectief op insecten met een harde schaal (volwassen kevers, volwassen vlinders)

🔁 Efficiëntie en frequentie :

• Schokbehandeling maar van korte duur, zonder insecticide residu
• Kan meerdere doorgangen vereisen
• Bij een belangrijke infestatie:
• Vernevel 2 tot 3 dagen achtereen.
• Dan 1 keer/week tot verdwijnen
• Spoel de plant met schoon water tussen twee toepassingen (om resten en plakkerige honingdauw te verwijderen)

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Test altijd de oplossing op een klein deel van de plant (bepaalde varens, orchideeën, vetplanten zijn gevoelig)
• Breng niet aan in de volle zon of bij hoge temperaturen (vergrootglas effect)
• Behandel aan het einde van de dag
• Binnen kunt u het loof een paar uur later spoelen om plakkerige afzettingen te voorkomen.
• Zwarte zeep spaart de nuttige insecten niet als ze aanwezig zijn tijdens de spuitbeurt:
• Behandel niet als er lieveheersbeestjes 🐞 of andere bondgenoten zijn.
• Of isoleer de te behandelen plant

🛢️ Natuurlijke oliën (neemolie en essentiële oliën)

De insecticide plantaardige oliën vormen een andere categorie van biologische behandelingen.

• De bekendste is de neemolie, gewonnen uit de zaden van de margosa (Azadirachta indica), bekend om zijn breed-spectrum insecticide werking.
• Andere etherische oliën (EO) verkregen door distillatie van aromatische planten kunnen ook dienen als insectenwerend middel of natuurlijk insecticide: munt, lavendel, geranium, citrusvruchten 🍋, tea tree, enz. Ze werken vaak door hun krachtige geur of door verbindingen die de plagen verstoren.

---

🌿 Huile de Neem

Het is een plantaardige pesticide die al meer dan een eeuw wordt gebruikt om gewassen te beschermen.

🧪 Werkzame stof :

• De azadirachtine die het bevat, verstoort de groei en voortplanting van vele insecten.

🎯 Effectief tegen :

• Bladluizen
• Aleurodiën
• Tripsen
• Huisstofmijt
• Rupsen
• Cicadellen
  (En andere plagen van de moestuin)

Zij fungeert ook als:

• Anti-voedend middel
• Hormoonverstoorder
• Met daarnaast een gematigde antischimmelwerking

🌱 Gebruik:

• Meng een paar milliliter Neemolie met warm water.
• Voeg een beetje zwarte of Marseillezeep toe om te emulgeren.
• Spuit op het loof, boven en onder de bladeren.
• Bij voorkeur 's avonds behandelen
• Herhaal elke 7 tot 10 dagen indien nodig (geleidelijk effect)

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Goed schudden voor gebruik, want de olie scheidt snel.
• Niet overdoseren: een concentratie van 0,5 tot 2 % is voldoende.
• Niet aanbrengen in de volle zon
• Hoewel het als veilig voor zoogdieren wordt beschouwd, wordt aanbevolen om:
• Was de behandelde groenten voor consumptie.
• Draag handschoenen tijdens de voorbereiding

---

🌼 Essentiële oliën (EO)

Veel ZE bezitten insectenwerende of insecticidale eigenschappen dankzij hun vluchtige werkstoffen. Hier zijn enkele voorbeelden:

• 🌿 Pepermuntolie
  Insecticide en erkende afschrikmiddel tegen de bladluizen en andere insecten uit de moestuin.
  Zoon krachtige mentholgeur verstoort de bladluizen en kan zelfs hun installatie beperken op de naburige planten.

• 🍊 Zoete sinaasappel essentiële olie
  Zeer effectief om de... af te schrikken aleurodes (witte vliegen) en de rode spinnen, dankzij de limoneen dat het bevat.

• 💜 Essentiële olie van Lavendel (of Lavandin)
  Traditioneel gebruikt voor pucerons en mieren weg te houden, met name rond de rozen.

• 🌺 Rozen geraniumolie
  Bevat geraniol een jij citronellol, verbindingen effectief tegen de schildluizen en de bladluizen.
  Het is een natuurlijk insecticide dat kan dood deze plagen door inname en inhalatie van zijn vluchtige verbindingen.

• 🌳 Tea Tree olie (Theeboom)
  Grotendeels schimmelwerend, zoon kamfergeur kan ook onaangenaam zijn voor insecten en zieke planten saneren van cochenilles of van paddenstoelen.

---

🧴 Gebruik van essentiële oliën

⚗️ Belangrijk : Gebruik nooit pure etherische oliën, ze kunnen de planten verbranden.

🧪 Basisrecept:

• Verdun 5 tot 10 druppels van de gekozen etherische olie (of een mengsel van verschillende complementaire etherische oliën) in 1 liter water.
• Voeg 1 tot 2 druppels zwarte zeep of afwasmiddel toe als emulgator.
• Goed schudden
• Spuit op de aangetaste planten, gericht op de haarden (bladluizen, schildluizen...)

🕐 Ideaal moment:

• Aangezien de HE zeer volatiel zijn, is het beter om 's avonds of vroeg in de ochtend te behandelen.
• Herhaal 3 dagen later, en vervolgens elke week zolang als nodig.

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Draag handschoenen en vermijd het direct inademen van het mengsel.
• HE kan irriterend zijn voor de huid of de luchtwegen.
• Behandel niet in de aanwezigheid van bijen 🐝 (bepaalde etherische oliën zoals munt kunnen ze ook afschrikken)
• Vermijd langdurig gebruik van dezelfde etherische olie om de plant niet te stressen.
• Controleer altijd of de gekozen etherische olie niet fytotoxisch is voor uw plantensoort.
  👉 Voer een voorafgaande test uit op enkele vellen

---

🧪 Afkooksels en maceraties van planten

(Tomaat, rabarber, tanasie…)

Naast knoflook (al besproken in het artikel), kunnen veel planten uit de tuin worden gebruikt om zelfgemaakte insecticiden te maken. Deze aftreksels, infusies of maceraties stellen je in staat om specifieke plagen te bestrijden met lokale natuurlijke middelen. Hier zijn drie effectieve recepten:

---

🍅 Tomatenbladeren

De stelen en bladeren van de tomaat bevatten tomatine, een alkaloïde met insecticide eigenschappen.

💧 Mogelijke voorbereidingen:

• Tomatenpuree (gefermenteerde maceratie van de fijnproevers)
• Tomatenbladafkooksel

🎯 Effectiviteit :

• Natuurlijk afschrikmiddel en insecticide
• Maakt het mogelijk om zich van bepaalde plagen te ontdoen:
• Koolwitje (vlinder en rupsen) 🦋
• Altises (kleine springkevers) 🪲
• Preimot
• Wortelvlieg 🥕
• En werkt door contact op de bladluizen

🛠️ Gebruik :

1. Kook 500 g tomatenbladeren in 5 L water.
2. Laat trekken terwijl het afkoelt
3. Filter
4. Vernevel de koude en pure aftreksel op de aangetaste planten (bijv. kolonies van bladluizen)

✨ Tip :
Je kunt een lepel zwarte zeep en een beetje 70° alcohol toevoegen om de hechting te verbeteren en de effectiviteit te versterken.

⚠️ Voorzorg:
De tomaat behoort tot de Nachtschadefamilie en bevat potentieel toxische alkaloïden:

• Draag handschoenen tijdens de voorbereiding
• Vermijd het consumeren van behandelde groenten zonder vooraf te wassen.

---

🍃 Rabarberbladeren

De grote rabarberbladeren, die niet eetbaar zijn voor de mens (giftig door de oxaalzuur), kunnen een formidabele natuurlijke insecticide worden.
Een rabarberextract (of een maceratie van 24 uur gevolgd door een decoctie) wordt onverdund gebruikt als insectenwerend middel bij de komst van de eerste plagen.

🎯 Doel :

• Bladluizen (zwarte bonenluizen, groene rozenluizen, enz.)
• Parasitaire vliegen (wortel, ui)
• Preimot
• Slakken 🐌

✅ Gebruik :

1. Laat ~500 g gehakte bladeren 24 uur in 5 L water macereren.
2. Koken 20–30 min
3. Laat afkoelen, filteren
4. Direct op de aangetaste planten spuiten (bijv. aangetaste rozen)

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Draag handschoenen (niet in de ogen wrijven tijdens de voorbereiding)
• Besproei de eetbare grond niet met deze voorbereiding (oxaalzuur kan het microbieel leven in de grond verstoren)
• Bewaar het niet te lang: de vloeistof is vers effectiever.

---

🌼 Tanaisie (Tanacetum vulgare)

De tanasie is een wilde plant met gele bloemen, bekend om zijn afschrikkende eigenschappen.
Het bevat thujonen en andere krachtige aromatische verbindingen, die vrijkomen bij infusie of als gier.

🐜 Effectief tegen :

• Mieren
• Bladluizen
• Muggen (wortel, ui)
• Hoge prijzen
• Aleurodiën
• Huisstofmijt
• En nog meer...

🌱 Tip :
Het verspreiden van gesneden alsem tussen de rijen groenten helpt om de herkenning door insecten te verstoren.

💧 Actie insecticide :
Een geconcentreerde infusie van alsem kan de leg inhiberen en de larvale ontwikkeling van bepaalde plagen blokkeren:

• Doryforen 🪲 (kevers van de aardappelen)
• Carpocapsen (fruitmotten)
• Koolwitjes 🦋

✅ Gebruik :

• Laat 300 g verse alsem (bladeren + bloemen) 24 uur lang trekken in 1 L kokend water.
• Of 1 week laten fermenteren in purin
• Verdunnen tot 10–20 % en spuiten op de planten
• Je kunt ook boeketten van alsem onder fruitbomen plaatsen 🍏 om ze te beschermen tijdens de periodes van plaaginsecten.

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• De tansy kan irriterend aanvoelen ➤ draag handschoenen tijdens de oogst
• Zijn effect is vooral afschrikwekkend, aanvullend op andere methoden (bijv. vallen of vangplanten)

---

🐞 Nuttige insecten (biologische bestrijders)

Een lieveheersbeestje dat bladluizen aan het opeten is, is een waardevolle natuurlijke bondgenoot tegen plagen!

🌿 In plaats van de plagen direct te doden, bestaat een ecologische benadering uit het introduceren van hun natuurlijke vijanden zodat zij het werk voor u doen. Deze organismen worden nuttige insecten of gewasbeschermers genoemd.

• Buiten: bevorder hun natuurlijke komst met bloeiende zones, hagen, insectenhotels, wilde hoekjes.
• In de binnenruimte / kas: men kan specifieke natuurlijke vijanden kopen en introduceren op de aangetaste planten.

---

🐞 Lieveheersbeestjes (en hun larven)

Lieveheersbeestjes zijn grote eters van bladluizen.
De zevenstippelige lieveheersbeestje is goed bekend: een enkel volwassen of larvale individu kan tot 100 bladluizen per dag consumeren.
Ze vallen soms ook andere kleine insecten aan, zoals de schildluizen of de psyllen.

✅ Gebruik :

• In de tuin, trek ze natuurlijk aan met nectargevende bloemen 🌸
• Vermijd pesticiden
• In het geval van een invasie kun je larven kopen en deze op de aangetaste planten leggen – ze zullen onmiddellijk aan de slag gaan!

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Laat ze 's avonds of vroeg in de ochtend vrij.
• Bevochtig de planten lichtjes voordat ➤ ze drinken en zullen eerder blijven.
• Binnen kunnen volwassen lieveheersbeestjes proberen naar buiten te gaan ➤ gebruik ze vooral in een gesloten kas.

---

🌿 Chrysopes (Chrysoperla carnea, “goudoogjuffer”)

De larven van chrysopiden zijn hongerige roofdieren, in staat om te eten:

• 50 bladluizen per dag
• Maar ook trips, kleine rupsen, witte vlieg...

👉 Ze worden "lions des pucerons" genoemd.

✅ Gebruik :

• Je kunt eieren of larven kopen.
• Ze in de besmette gebieden (tuin of kas) deponeren.
• De volwassenen worden mooie groene insecten en voeden zich met pollen (ongevaarlijk)

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• De chrysopussen zijn nachtdieren ➤ wees niet verrast als je ze overdag niet ziet.
• Breng geen zwarte zeep of olie aan op de gebieden waar je ze hebt losgelaten, anders riskeer je ze te doden.

---

🕷️ Predatorspinnen – Specialisten in rode spinnetjes en trips

Het gaat om microscopisch kleine carnivore mijten (bijv. Phytoseiulus persimilis, Amblyseius swirskii) die zich voeden met andere mijten of insecten.
Dit zijn de natuurlijke vijanden van spintmijten (rode spinnen) en ze vallen ook trips aan.

✅ Gebruik :

• Men introduceert ze vooral in de kas of in een binnenkweek.
• We kopen zakjes of buisjes met deze levende mijten.
• Ze worden verspreid over de aangetaste planten, waar ze actief op zoek gaan naar de schadelijke kolonies om te verorberen.
• Sommigen zoals A. swirskii kunnen preventief worden gebruikt tegen trips en witte vliegen.

⚠️ Voorzorg:

• Deze mijten houden van een bepaalde vochtigheid.
  ➤ Als de lucht te droog is (< 50%), besproei dan een beetje het loof.
• Vermijd behandelingen met zwavel of oliën, die schadelijk voor hen zijn.

---

🛡️ Predatorschildluizen – Tegen trips, witte vlieg, rupsen

Kleine carnivore insecten zoals Orius laevigatus (de "piraten trips") of Macrolophus worden gebruikt in kassen om te reguleren:

• Tripsen
• De witte vliegen
• De rupsen
• En zelfs soms de mijten

🔬 Ze steken en legen hun prooi's 🧪

✅ Gebruik :

• Vaak gebruikt door professionele tuinders, maar ook geschikt voor de amateur tuinier in de kas.
• Introduceer ze bij de eerste waargenomen trips.
• Orius is ook effectief op kamerplanten

⚠️ Voorzorg:

• Deze bedwantsen kunnen vliegen.
  ➤ Buiten kunnen ze weggaan
  ➤ In de kas blijven ze in het gesloten ecosysteem

🪱 Entomopathogene nematoden – Vangen de bodemplagen

Het zijn geen insecten, maar microscopische nuttige wormen (genus Steinernema of Heterorhabditis) die de larven van insecten in de grond parasiteren.

🎯 Hoofddoelen :

• Grijze vers (nachtvlinderlarven, rupsen in de grond)
• Larven van potgrondvliegen (sciariden)
• Stadia van thrips die op de grond zijn gevallen
• Witte strepen op gras
• Van de grond naar de moestuin

✅ Gebruik :

• Koop een zak met levende nematoden (in de vorm van poeder om te verdunnen)
• De met deze oplossing besmette grond besproeien
• Nematoden dringen de insectenlarven binnen en elimineren ze.

⚠️ Voorzorgsmaatregelen :

• Respecteer de temperatuur- en vochtigheidsvoorwaarden (in het algemeen:
  ➤ zon > 12°C,
  ➤ behandeling aan het einde van de dag,
  ➤ moeras)
• Nematoden zijn onschadelijk voor het milieu, behalve voor de doelinsecten.

---

🐝 Andere nuttige natuurlijke bondgenoten

Andere hulpmiddelen verdienen ook om genoemd te worden:

• Syrphes 🪰 : hun larven eten de bladluizen
• Parasitaire wespen 🐝 :
  • Encarsia formosa tegen witte vliegen in de kas
  • Trichogramma tegen de eieren van schadelijke vlinders
• Insectenetende vogels 🐦 : zijn dol op rupsen in de tuinen

---

⚠️ Algemene voorzorgsmaatregelen met de hulpwerkwoorden

Als u nuttige insecten introduceert, zijn hier enkele aanbevelingen om hun effectiviteit niet in gevaar te brengen:

🚫 Vermijd insecticidenbehandelingen, zelfs biologisch (zwarte zeep, oliën...), direct na de introductie ➤ dit kan uw bondgenoten doden.
✔️ Breng deze behandelingen aan voordat ze aankomen, en laat ze vervolgens natuurlijk inwerken.

💧 Zorg voor een gastvrije habitat:

• Laat enkele bladluizen op een geïsoleerde plant achter om de lieveheersbeestjes te voeden.
• Houd een goede vochtigheid voor de roofmijten.
• Plant nectar- en pollenrijke bloemen 🌼 om de volwassenen van veel nuttige insecten (lieveheersbeestjes, gaasvliegen, zweefvliegen…) te voeden.

🌿 Resultaat: uw auxiliaires zullen zich duurzaam vestigen en de terugkeer van plagen op een natuurlijke en effectieve manier voorkomen.

---

🐛 Samenvattende tabel: Veelvoorkomende plagen & natuurlijke oplossingen (Preventie – Behandelingen – Hulpdieren)

 

⬆️ Bovenaan de pagina